Cantatenkerkdienst met bach ter gelegenheid van trinitatis
Zuchten, tranen, stormvloed – maar dan troost Bachs cantate ‘Ich hatte viel Bekümmernis’ (Ik had veel verdriet) meteen met Psalm 94:19: ‘Aber deine Tröstungen erquicken meine Seele’ (Maar uw vertroostingen verkwikken mijn ziel). De dienst op Trinitatiszondag wordt muzikaal gekenmerkt door cantate BWV 21, die Bach schreef ‘per ogni Tempo’, voor elke tijd, dus niet voor een specifieke zondagse liturgie. De teksten zijn vermoedelijk van de Weimarse hofdichter Salomo Franck, en er zijn ook twee verzen uit de hymne ‘Wer nur den lieben Gott lässt walten’ (Wie de lieve God laat heersen). De expressieve, compositorisch diverse en compacte cantate met variabele bezetting is populair sinds Wilhelm Rust hem publiceerde in zijn volledige uitgave van Bach in 1855. Het is niet precies bekend wanneer Bach hem zelf heeft uitgevoerd, maar vermoedelijk is hij minstens één keer uitgevoerd in Weimar, Köthen en Leipzig (1714/1720/1723).
Trinitatis is het feest van de Drie-eenheid, dat gevierd wordt op de eerste zondag na Pinksteren. Het is niet gebaseerd op een specifieke gebeurtenis. Christenen geloven dat God zich in drie vormen openbaart: als Vader, Zoon en Heilige Geest. Deze drievoudige openbaring van God wordt de Drie-eenheid (Latijn ‘Trinität’) genoemd. Met Trinitatis eindigt de tijd van de grote feesten in het kerkelijk jaar, van Kerstmis tot Pasen en Pinksteren, en begint een tijd zonder grote feesten. De volgende zondagen staan bekend als de eerste, tweede, derde, enz. ‘zondag na Trinitatis’.
Inga Balzer-Wolf heeft onder andere opgetreden in de Philharmonie am Gasteig in München, het Konzerthaus Dortmund en de Philharmonie Essen. Ze organiseert liederavonden met pianist Tilman Wolf en is regelmatig te gast als ensemblezangeres bij de radiokoren van SWR, MDR en WDR, Chorwerk Ruur en Kammerchor Stuttgart.
Nils Giebelhausen zong in operaproducties in Rimini, bij de Staatsopera in München en bij het Festival Oude Muziek in Bamberg. Hij is in heel Duitsland te horen als oratoriumtenor. Concertreizen brachten hem door Europa, Canada en Japan. Hij zingt regelmatig met onder andere het Balthasar Neumann-koor, Trinity Baroque, Himlische Cantorey en het Orlando di Lasso-ensemble en werkt samen met dirigenten als Thomas Hengelbrock, Frieder Bernius, Peter Neumann en Ton Koopman.
Martin Wistinghausen heeft als zanger en componist vele prijzen gewonnen, onder andere bij het zangconcours van de Kammeroper Schloss Rheinsberg en bij vocal arts Salzburg. Als vertolker van oude en hedendaagse muziek treedt hij op in binnen- en buitenland met de Basler Madrigalisten, Musica Fiata Köln en L’arpa festante.
Het voortdurende succes van de Hannoversche Hofkapelle is te danken aan het onverminderde plezier in muziek maken na 30 jaar samenwerken en de wens om zowel de meest extreme als de subtielste nuances van affect muzikaal op te sporen. Artistiek leider en concertmeester is Anne Röhrig.
Konrad Paul is cantor aan de Apostelkerk Münster en districtscantor van de protestantse kerkgemeenschap Münster.
Musici
Inga Balzer-Wolf Sopraan
Nils Giebelhausen Tenor
Martin Wistinghausen Bas
Hannoversche Hofkapelle
Konrad Paul Dirigent
Programma
BACH: Kantate „Ich hatte viel Bekümmernis“, BWV 21
Apostelkerk
De Apostelkerk is de belangrijkste protestantse kerk in de stad Münster en de eerste gotische hallenkerk in Westfalen. Het werd gebouwd als Franciscaner kloosterkerk en was vanaf 1517 de kerk van de Minorieten. Het klooster doorstond de Reformatie en de ‘wederdopers’ van 1533 tot 1535. Na plunderingen en beschadigingen werden de kerk en het kloostergebouw tussen 1536 en 1538 opgeknapt. In 1811 werd het Minorietenklooster in het kader van de secularisatie opgeheven en werd de kerk verwereldlijkt. Na de restauratie door Karl Friedrich Schinkel werd de kerk opnieuw ingewijd als protestantse kerk voor de Pruisische militaire gemeenschap. Sinds 1840 behoort het tot de protestantse burgerlijke parochie. In 1922 kreeg het de naam ‘Apostelkirche’. In de daaropvolgende jaren werden de 19e eeuwse inrichtingen grotendeels verwijderd. Zwaar beschadigd in de Tweede Wereldoorlog werd de Apostelkerk in 1949 opnieuw ingewijd, de wederopbouw werd in 1960 voltooid. De kerk is nagenoeg onversierd, het duidelijk gestructureerde kerkinterieur wordt overspoeld met licht. De gewelfschilderingen, die tot de mooiste in de regio behoren, dateren uit de 16e en 17e eeuw. Harmonieus in het middeleeuwse kerkinterieur passen het koor, dat tussen 1976 en 1979 werd heropgericht door Heinrich Gerhard Bücker, de gebrandschilderde ramen uit de jaren 1990 en het raam boven de doopvont, dat in 2015 werd ontworpen door Tobias Kammerer. Het huidige orgel werd in 1968 gebouwd door de firma Paul Ott uit Göttingen. Het bevindt zich op de orgelzolder boven het middenschip, heeft 36 stemmen op drie manualen en een pedaal en mechanische tractuur.