Himmelsburg Weimar – virtueel
Het werd volledig verwoest door een grote brand in 1774: de legendarische ‘Himmelsburg’ in Weimar. De kapel in de Wilhelmsburg, het stadspaleis van hertog Wilhelm Ernst, was de werkplek van Johann Sebastian Bach van 1708 tot 1717. De akoestiek moet spectaculair zijn geweest en de architectuur van het drie verdiepingen hoge schip was ongebruikelijk: in het plafond, op 20 meter hoogte, bevond zich een opening van drie bij vier meter, omgeven door een galerij met een balustrade, die uitzicht bood op de hemel in de koepel erboven. Het orgel van Bach stond op de galerij en de zang werd van hieruit uitgevoerd. De muziek moet van hieruit sferisch hebben geklonken – alsof het rechtstreeks uit de hemel naar beneden stroomde.
Tijdens het Bachfest is de Himmelsburg een virtuele realiteit – in een omgebouwde zeecontainer op het Lambertuskerkplein. Uitgerust met een VR-bril neem je plaats in de container, die doet denken aan een kerkinterieur, en beweeg je zeven minuten lang vrij door het nagebouwde kerkinterieur met behulp van een controller: over de rode tegels, naar het 15 meter hoge altaar, tot vijf verdiepingen in de capella, het hoogste punt van de zaal. De orgelpijpen schitteren in het digitaal getoverde zonlicht. De bijzondere akoestiek van het kerkinterieur kan via een koptelefoon worden ervaren met Bachs ‘Himmelskönig, sei willkommen’, BWV 182. De cantate, die het Weimar ensemble Cantus Thuringia & Capella onder leiding van Bernhard Klapproth opnam voor de Himmelsburg, klinkt verschillend afhankelijk van de virtuele locatie.
Omdat er in de Himmelsburg slechts plaats is voor drie personen tegelijk, moeten geïnteresseerden een voor hun bezoek een tijdstip reserveren via www.himmelsburg.de.
De digitale reconstructie van de Himmelsburg is een project van Thüringer Tourismus GmbH en de Thüringer Bachwochen, gebaseerd op een idee van Christoph Drescher en in samenwerking met de Fachhochschule (hogeschool) van Erfurt, de TU Berlin en het Weimar ensemble Cantus Thuringia & Capella onder leiding van Bernhard Klapprott. Visuele reconstructie: Rolf Kruse, Florian Scharfe, Luzius Koelling. Akoestische reconstructie: Stefan Weinzierl, Christoph Böhm, Tobias Kirchner, Jörg Arnold, David Ackermann.
Sint-Lambertuskerk
De Sint-Lambertuskerk aan de Prinzipalmarkt werd tussen 1375 en 1525 gebouwd als markt- en burgerkerk, gefinancierd door de plaatselijke kooplieden. De kerk uit Baumbergs zandsteen wordt samen met de Wiesenkirche in Soest beschouwd als een hoogtepunt in de geschiedenis van de ontwikkeling van de Westfaalse hallenkerk in de laatgotische periode. In de 19e eeuw dreigde de oude toren, die geleidelijk werd opgebouwd tot 50 meter hoog, met zijn klokken en spitse koepel, in te storten. Daarom werd hij in 1888 afgebroken en vervangen door een neogotische, 90,5 meter hoge toren met opengewerkt maaswerk, die in 1898 af was en duidelijk moest verschillen van de oude. Hij wordt beschouwd als een verkleinde kopie van de toren van het Munster van Freiburg en lijkt ook op de torens van de Dom van Keulen.
De drie ijzeren kooien op de toren van de Sint-Lambertuskerk zijn opmerkelijk. In 1536 werden er de lichamen van de drie leiders van het wederdoperse koninkrijk Münster – Jan van Leiden, Berend Krechting en Berend Knipperdolling – in tentoongesteld. Ze waren eerder publiekelijk gemarteld en geëxecuteerd op het plein voor de kerk. Tijdens de ‘Skulptur Projekte’ in 1987 plaatste de kunstenaar Lothar Baumgarten zijn ‘Drei Irrlichter’ (drie dwaallichten) in de kooien, ‘een even doordacht als ironisch commentaar op een hoogst ambivalente periode uit de geschiedenis van de stad, die vandaag de dag een vaste plaats inneemt in de folklore van Münster’ (Stefan Rethfeld, Sylvaine Hänsel: Architekturführer Münster/Architectural Guide to Münster. Berlijn 2017, p. 112).
Een Münster-specialiteit: van 21.00 tot middernacht (behalve op dinsdag) blaast Martje Thalmann, de zogeheten Türmerin (torenwachter) op het hele en halve uur op haar hoorn. Het torenwachterskantoor op het hoogste punt van het stadscentrum van Münster bestaat al sinds 1379. De torenwachters bliezen de tijd en hielden als gemeentewerkers de wacht voor vuur en vijanden. Martje Thalmann is sinds 2014 de eerste vrouw in dit mannendomein.
Fotos:
Dietmar Rabich / Wikimedia Commons / ‘Münster, St.-Lamberti-Kirche — 2022 — 0098-101” / CC BY-SA 4.0
Dietmar Rabich / Wikimedia Commons / ‘Münster, St.-Lamberti-Kirche, Käfige — 2022 — 0062” / CC BY-SA 4.0
