wo 22. mei 2024 18:00 uur
Münster Sint-Paulusdom
Gratis entree, giften

Bach – Brahms – Karg-Elert

Thomas Schmitz is sinds 2003 de kathedraalorganist van de Sint-Paulusdom in Münster en is tevens orgelexpert. Hij gaf concerten in Duitsland en in het buitenland, werkte samen met oude muziekensembles en nam deel aan cd-producties. Sinds 2011 doceert hij orgel aan de Musikhochschule Münster.

Musici

Thomas Schmitz Orgel 

Programma

Bach: Passacaglia BWV 582  (in romantischer Aufführungspraxis) | Johannes Brahms (1833–1897): Elf Choralvorspiele op. 122 (inspiriert durch das „Orgelbüchlein“) | Sigfrid Karg-Elert (1877–1933): Passacaglia und Fuge über BACH op. 150

Sint-Paulusdom-orgel  

Het hoofdorgel van de kathedraal van Münster (IV/74 + beiaard) werd gebouwd door orgelbouwer Johannes Klais in Bonn. De kas en speeltechniek werden in 1987 gemaakt, het grootste deel van het pijpmateriaal, d.w.z. de tonale substantie, werd overgenomen van het vorige orgel, dat was geïnstalleerd in een kamer in het Stephanuskoor boven de kapittelzaal. Het orgel werd in de nieuwe kas overgeplaatst naar het Johanneskoor. In 2002, toen het hoofdorgel grondig werd gereviseerd, ook qua klank, werd een extra orgel, een zgn. ‘Auxiliarwerk’ met 14 registers geïnstalleerd in de westbeuk van de kathedraal om de orgelklank en de ritmische transparantie aan de achterkant van de kathedraal te versterken. Het heeft geen aparte speeltafel, maar wordt elektrisch bediend vanaf de hoofdspeeltafel. Een speciaal kenmerk van het Auxiliarwerk is de Tuba episcopalis in 16′-8′-4′ register met een winddruk van 450 mm WS – een specialiteit van de Engelse Romantische orgelbouw. De Tuba episcopalis is een extreem krachtige solostem die zich gemakkelijk laat gelden in het plenum van beide instrumenten. Tijdens de herintonatie van het orgel in 2014 werd het Auxiliarwerk uitgebreid naar het torenorgel. Het kreeg een extra solo zwelwerk met vijf stemmen op 150 mm WS.

Sint-Paulusdom

Münster
Domplatz

De Sint-Paulusdom, met zijn Baumbergse zandstenen muren en groene koperen dak, is het historische centrum van Münster. De kathedraal is sinds de vroege middeleeuwen de zetel van de bisschop van Münster. In opdracht van Karel de Grote bracht Ludgerus rond 800 het christendom naar Westfalen en bouwde hij de eerste kerk in Münster. Het huidige kathedraalgebouw is de derde kathedraal op de domheuvel; de ruime driebeukige basiliek werd in 1225 ingewijd. De kathedraal werd bijna volledig verwoest in de Tweede Wereldoorlog en werd in zijn huidige vorm herbouwd tot 1956.

Met zijn torens (ca. 1200), het langgerekte middenschip en de twee transepten is de Sint-Paulusdom een typisch voorbeeld van laatromaanse architectuur. De hoofdingang, het zogenaamde paradijs, en de zuidelijke gevel van het oostelijke dwarsschip werden in de 16e eeuw opnieuw ontworpen, uitgebreid en versierd met beeldhouwwerken. Boven het paradijs, op de zuidelijke muur van het westelijke dwarsschip, bevindt zich een symbolische sculpturale decoratie uit de tijd van de bouw van de kerk. In de middeleeuwen werd in het voorportaal van het paradijs de kerkvergadering gehouden, waar de rechter oordeelde over geestelijke misdrijven in het bisdom. Het huidige hoogaltaar bevat 14e-eeuwse beelden van apostelen uit het reliekschrijn in het voormalige hoogaltaar, dat zich nu in het historisch oudste deel van de kerk bevindt, het westelijke koor. Het werd rond 1956 ontworpen door Emil Stephan in verband met de verbouwing van het koor en de katheder van de bisschop, die zijn ambt van leraar belichaamt. Op het gebied van hedendaagse kunst moeten vooral de raamcycli voor de kruiskapel, de drie Galenkapellen en aangrenzende ramen van glaskunstenaar Georg Meistermann (1985–1990) en de kruiswegstaties van Bert Gerresheim (1995/96) in de kooromgang van de kathedraal genoemd worden.